Πειραματικές δραστηριότητες στο Δημοτικό
Προτάσεις για πειράματα στο μάθημα “Φυσικά” του Δημοτικού, με χρήση απλών υλικών*
Ενότητα 1: Εισαγωγή
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Φαινόμενα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Υλικά σώματα – Δομή της ύλης
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Ταξινόμιση της ύλης
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: Καταστάσεις της ύλης
Ενότητα 2: Υλικά σώματα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Όγκος, τα υλικά που βυθίζονται
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Όγκος, τα υλικά που επιπλέουν
- ΠΕΙΡΑΜΑ 3: Όγκος, υλικά με μεγάλο μήκος
- ΠΕΙΡΑΜΑ 4: Όγκος, υλικά σε κόκκους
- ΠΕΙΡΑΜΑ 5: Σύγκριση όγκων
- ΠΕΙΡΑΜΑ 6: Όγκος υγρών
- ΠΕΙΡΑΜΑ 7: Σχήμα υγρών
- ΠΕΙΡΑΜΑ 8: Όγκος αερίων, το νερό δεν πέφτει στο μπουκάλι.
- ΠΕΙΡΑΜΑ 9: Όγκος αερίων, το βαμβάκι δεν βρέχεται
- ΠΕΙΡΑΜΑ 10: Όγκος αερίων, το μπαλόνι δεν φουσκώνει
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Μάζα στερεών
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Σύγκριση μαζών
- ΠΕΙΡΑΜΑ 3: Μάζα υγρών
- ΠΕΙΡΑΜΑ 4: Μάζα αερίων (μπαλόνια Ι)
- ΠΕΙΡΑΜΑ 5: Μάζα αερίων (μπαλόνια ΙΙ)
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Πυκνότητα στερεών, ίσης μάζας αλλά διαφορετικού όγκου
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Πυκνότητα στερεών, ίσου όγκου αλλά διαφορετικής μάζας
- ΠΕΙΡΑΜΑ 3: Πυκνότητα υγρών
- ΠΕΙΡΑΜΑ 4: Πυκνότητα αερίων
Ενότητα 3: Μίγματα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Φτιάχνουμε μίγματα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Γνώρισε τα μίγματα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 3: Ετερογενή – Ομογενή μίγματα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 4: Μίγμα με τρία υγρά
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Η ποσότητα μιας ουσίας που μπορεί να διαλυθεί, είναι περιορισμένη.
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Η ποσότητα μιας ουσίας που μπορεί να διαλυθεί, εξαρτάται από την ποσότητα του διαλύτη
- ΠΕΙΡΑΜΑ 3: Η ποσότητα μιας ουσίας που μπορεί να διαλυθεί, εξαρτάται από την θερμοκρασία του διαλύτη
- ΠΕΙΡΑΜΑ 4: Η ποσότητα μιας ουσίας που μπορεί να διαλυθεί, εξαρτάται απο το είδος της ουσίας.
- ΠΕΙΡΑΜΑ 5: Η ποσότητα μιας ουσίας που μπορεί να διαλυθεί, εξαρτάται απο το είδος του διαλύτη.
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Αλώνισμα – λίχνισμα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Κοσκίνισμα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 3: Διαλογή
- ΠΕΙΡΑΜΑ 4: Μαγνητικός διαχωρισμός
- ΠΕΙΡΑΜΑ 5: Καθίζηση – Απόχυση
- ΠΕΙΡΑΜΑ 6: Διαχωρισμός οινοπνεύματος απο λάδι
- ΠΕΙΡΑΜΑ 7: Διήθηση – Φιλτράρισμα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 8: Εξάτμιση
- ΠΕΙΡΑΜΑ 9: Απόσταξη
- ΠΕΙΡΑΜΑ 10: Χρωματογραφία
- ΠΕΙΡΑΜΑ 11: Φυγοκέντριση
Ενότητα 4: Ενέργεια
Η ενέργεια έχει “πολλά πρόσωπα”
- ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1: Χημική ενέργεια
- ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2: Ηλεκτρική ενέργεια
- ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 3: Πυρηνική ενέργεια
- ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 4: Θερμότητα
- ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 5: Φωτεινή ενέργεια
- ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 6: Ηχητική ενέργεια
- ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 7: Κινητική ενέργεια
- ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 8: Δυναμική ενέργεια
Η ενέργεια αποθηκεύεται
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Πετρέλαιο
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Γαιάνθρακες – Ξύλα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 3: Φυσικό αέριο
- ΠΕΙΡΑΜΑ 4: Μπαταρίες
- ΠΕΙΡΑΜΑ 5: Νερό σε φράγμα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 6: Λαστιχάκι – Ελατήριο
- ΠΕΙΡΑΜΑ 7: Τόξο – Κοντάρι – Σφεντόνα
Η ενέργεια αλλάζει συνεχώς μορφή
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Δυναμική σε κινητική: Ελατήριο
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Δυναμική σε κινητική: Λυγισμένο ελατήριο ή χάρακας
- ΠΕΙΡΑΜΑ 3: Χημική σε ηλεκτρική: Κύκλωμα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 4: Ηλεκτρική σε φωτεινή και θερμότητα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 5: Δυναμική σε κινητική: Σφεντόνα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 6: Ηλεκτρική σε κινητική, αιολική και θερμότητα: Ανεμιστήρας
- ΠΕΙΡΑΜΑ 7: Θερμική του ατμού σε κινητική: Κανόνι
- ΠΕΙΡΑΜΑ 8: Αιολική του ανέμου σε κινητική: Ανεμόμυλος
- ΠΕΙΡΑΜΑ 9: Ηλεκτρική σε κινητική και σε θεμότητα: Πιστολάκι των μαλλιών
- ΠΕΙΡΑΜΑ 10: Δυναμική σε κινητική: Αμαξάκι εργαστηρίου
- ΠΕΙΡΑΜΑ 11: Δυναμική σε κινητική και το αντίστροφο: Γιο-γιο
- ΠΕΙΡΑΜΑ 12: Ενέργιεα του αέρα σε κινητική: Μπαλόνι – πύραυλος
- ΠΕΙΡΑΜΑ 13: Θερμική ατμού σε κινητική: Ατμοστρόβιλος εργαστηρίου
- ΠΕΙΡΑΜΑ 14: Φωτεινή σε ηλεκτρική και κινητική: Φωτοβολταϊκός μετατροπέας
- ΠΕΙΡΑΜΑ 15: Κινητική σε θερμότητα: Μεταλλικό κουτί με άμμο.
- ΠΕΙΡΑΜΑ 16: Χημική σε ηλεκτρική, κινητική, φωτεινή και θερμότητα: Αυτοκίνητα
Η ενέργεια υποβαθμίζεται
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Υποβάθμιση, κύκλωμα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Υποβάθμιση, τρυπάνι – κατσαβίδι
- ΠΕΙΡΑΜΑ 3: Υποβάθμιση, ανεμιστήρας
- ΠΕΙΡΑΜΑ 4: Υποβάθμιση, αναδευτήρας
- ΠΕΙΡΑΜΑ 5: Υποβάθμιση, αυτοκίνητο
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Τροφές και ενέργεια που χρειαζόμαστε
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Τροφές και ενέργεια, ενεργειακό περιεχόμενο.
Ενότητα 6: Θερμότητα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Εκτίμηση της θερμοκρασίας
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Μέτρηση της θερμοκρασίας
- ΠΕΙΡΑΜΑ 3: Βαθμονόμηση θερμομέτρου
- ΠΕΙΡΑΜΑ 4: Παίζοντας με τη θερμοκρασία
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Απορρόφηση ενέργειας: Αύξηση Θερμοκρασίας
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Η θερμότητα ρέει: Ροή θερμότητας (Ι)
- ΠΕΙΡΑΜΑ 3: Ροή θερμότητας (ΙΙ)
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Εξάτμιση, βενζίνη
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Εξάτμιση, οινόπνευμα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 3: Εξάτμιση, επιφάνεια
- ΠΕΙΡΑΜΑ 4: Εξάτμιση, ρεύματα αέρα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 5: Εξάτμιση, θερμότητα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 6: Εξάτμιση, ψύχος
- ΠΕΙΡΑΜΑ 7: Εξάτμιση, περιβάλλον
- ΠΕΙΡΑΜΑ 8: Εξάτμιση, είδος
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Βρασμός
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Βρασμός νερού σε χαρτί
- ΠΕΙΡΑΜΑ 3: Βρασμός και ατμοσφαιρική πίεση
- ΠΕΙΡΑΜΑ 4: Εξάχνωση
Στερεά
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Διαστολή κατ’ όγκο ή κυβική διαστολή (σφαίρα)
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Διαστολή – Συστολή, κέρμα 1
- ΠΕΙΡΑΜΑ 3: Διαστολή – Συστολή, κέρμα 2
- ΠΕΙΡΑΜΑ 4: Διαστολή κατά μήκος ή γραμμική διαστολή, σύρμα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 5: Διαστολή κατά μήκος ή γραμμική διαστολή, ράβδος
- ΠΕΙΡΑΜΑ 6: Διαστολή κατά μήκος ή γραμμική διαστολή, συσκευή
- ΠΕΙΡΑΜΑ 7: Συντελεστής διαστολής
- ΠΕΙΡΑΜΑ 8: Διμεταλλικό έλασμα
Υγρά
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Διαστολή – συστολή υγρών
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Διαστολή – συστολή υγρών, συντελεστής διαστολής
- ΠΕΙΡΑΜΑ 3: Διαστολή νερού 1
- ΠΕΙΡΑΜΑ 4: Διαστολή νερού 2
Αέρια
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Διαστολή – συστολή αερίων, το πνεύμα του μπουκαλιού
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Διαστολή – συστολή αερίων, το μπαλόνι φουσκώνει 1
- ΠΕΙΡΑΜΑ 3: Διαστολή – συστολή αερίων, το μπαλόνι φουσκώνει 2
- ΠΕΙΡΑΜΑ 4: Διαστολή – συστολή αερίων, το μπουκάλι που αδυνάτισε
- ΠΕΙΡΑΜΑ 5: Διαστολή – συστολή αερίων, το μπουκάλι έχει φουσκώματα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 6: Διαστολή – συστολή αερίων, το μπουκάλι αναπνέει
- ΠΕΙΡΑΜΑ 7: Διαστολή – συστολή αερίων, αυγό (I)
- ΠΕΙΡΑΜΑ 8: Διαστολή – συστολή αερίων, μήπως είστε ερωτευμένοι;
- ΠΕΙΡΑΜΑ 7: Διαστολή – συστολή αερίων, αυγό (ΙI)
Ενότητα 7: Ηλεκτρισμός
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Ηλέκτριση με τριβή 1
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Ηλέκτριση με τριβή 2
- ΠΕΙΡΑΜΑ 3: Αστραπή – Κεραυνός
- ΠΕΙΡΑΜΑ 4: Ηλεκτρικός Θύσανος
Ηλεκτροσκόπιο (Θεωρία)
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Ηλεκτροσκόπιο, διαφάνειες
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Ηλεκτροσκόπιο
- ΠΕΙΡΑΜΑ 3: Ηλεκτρικό εκκρεμές
Παιχνίδια με τον στατικό ηλεκτρισμό
Γνωριμία με το ηλεκτρολογικό υλικό και τα εργαλεία
- ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1: Υλικά – Εργαλεία
- ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2: Υλικά – Χρήση
- ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 3: Χαρακτηριστικά Υλικών
- ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 4: Σύνδεση Καλωδίων
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 5: Εργαλεία – Χρήση
Απλό ηλεκτρολογικό κύκλωμα-λυχνιολαβή
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Ηλεκτρικό κύκλωμα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Ηλεκτρικό κύκλωμα – Λυχνιολαβή
Ηλεκτρικό ρεύμα-Ανοικτό-Κλειστό κύκλωμα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Κλειστό – ανοικτό κύκλωμα 1
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Κλειστό – ανοικτό κύκλωμα 2
Αγωγοί-Μονωτές
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Αγωγοί – Μονωτές
Διακόπτης
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Διακόπτουμε την ροή των ηλεκτρονίων
- ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ 1: Κατασκευή διακόπτη 1
- ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ 2: Κατασκευή διακόπτη 2
- ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ 3: Κατασκευή διακόπτη 3
- ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ 4: Κατασκευή διακόπτη 4
- Διακόπτης μαχαιρωτός, εργαστηρίου
- Διακόπτης “button”, εργαστηρίου
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Διακόπτης διπλής διαδρομής ή “αλερετουρ”
Σύνδεση σε σειρά & παράλληλα
Βραχυκύκλωμα – Ασφάλειες
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Βραχυκύκλωμα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Ασφάλειες
- ΠΕΙΡΑΜΑ 3: Βραχυκύκλωμα – Ασφάλειες, κατασκευή
- ΠΕΙΡΑΜΑ 4: Διμεταλλικό έλασμα και αυτόματες ασφάλειες
Ενότητα 8: Φώς
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Το φώς διαδίδεται προς όλες τις κατευθύνσεις
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Ευθύγραμμη διάδοση, καλαμάκι – κερί
- ΠΕΙΡΑΜΑ 3: Ευθύγραμμη διάδοση, laser – ψεκαστήρι
- ΠΕΙΡΑΜΑ 4: Ευθύγραμμη διάδοση, laser – καλαμάκι
- ΠΕΙΡΑΜΑ 5: Ευθύγραμμη διάδοση, “σε ευθεία”
- ΠΕΙΡΑΜΑ 6: Ευθύγραμμη διάδοση, κατασκευή
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Διαφανή – Ημιδιαφανή – Αδιαφανή σώματα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Διαφάνεια – πάχος
- ΠΕΙΡΑΜΑ 3: Διαφάνεια – τζάμια
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Φως και σκιές
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Μέγεθος σκιάς
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Ανάκλαση του φωτός
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Διάχυση του φωτός
- ΠΕΙΡΑΜΑ 3: Βλέπουμε το φως;
- ΠΕΙΡΑΜΑ 4: Ανάκλαση του φωτός και οπτικές ίνες
- ΠΕΙΡΑΜΑ 5: Διάχυση του φωτός με μπουκάλι
Ανάκλαση του φωτός και γωνίες
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Προσπίπτουσα – ανακλώμενη, ψεκαστήρι – καπνός
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Ανάκλαση του φωτός και γωνίες, σωλήνες σε καθρέπτη
- ΠΕΙΡΑΜΑ 3: Ανάκλαση του φωτός και γωνίες πρόσπτωσης και ανάκλασης
Ανάκλαση του φωτός και καθρέπτες
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Είδωλο σε επίπεδο καθρέπτη, υποβρύχια φλόγα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Είδωλο σε επίπεδο καθρέπτη, ανάποδα γράμματα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 3: Πολλαπλές ανακλάσεις
- ΠΕΙΡΑΜΑ 4: Είδωλο σε κοίλο καθρέπτη
- ΠΕΙΡΑΜΑ 5: Είδωλο σε κυρτό καθρέπτη
- ΠΕΙΡΑΜΑ 6: Οπτικό πεδίο και καθρέπτες
- ΠΕΙΡΑΜΑ 7: Παράλληλες ακτίνες και καθρέπτες
- ΠΕΙΡΑΜΑ 8: Ολυμπιακή φλόγα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Απορρόφηση του φωτός με φακό
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Απορρόφηση του φωτός με χαρτόκουτα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 3: Απορρόφηση του φωτός με τζάμι
Ενότητα 9: Ήχος
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Παραγωγή ήχου, λαστιχάκι
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Παραγωγή ήχου, χάρακας
- ΠΕΙΡΑΜΑ 3: Παραγωγή ήχου, κιθάρα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 4: Παραγωγή ήχου, καλαμάκι
- ΠΕΙΡΑΜΑ 5: Παραγωγή ήχου, μπαλάκι
- ΠΕΙΡΑΜΑ 6: Παραγωγή ήχου, ο χορός του ρυζιού
- ΠΕΙΡΑΜΑ 7: Πως παράγεται η φωνή
- ΠΕΙΡΑΜΑ 8: Παραγωγή ήχου, μπαλόνι
- ΠΕΙΡΑΜΑ 9: Παραγωγή ήχου, διαπασών
- ΠΕΙΡΑΜΑ 10: Παραγωγή ήχου, ποτήρι
- ΠΕΙΡΑΜΑ 11: Απεικόνιση ταλαντώσεων
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Διάδοση του ήχου στα στερεά, θρανίο
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Διάδοση του ήχου στα στερεά, τοίχος
- ΠΕΙΡΑΜΑ 3: Διάδοση του ήχου στα στερεά, ξύλινη βέργα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 4: Διάδοση του ήχου στα στερεά, κάγκελα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 5: Διάδοση του ήχου στα στερεά, τηλέφωνο
- ΠΕΙΡΑΜΑ 6: Διάδοση του ήχου στα στερεά, στηθοσκόπιο
- ΠΕΙΡΑΜΑ 7: Διάδοση του ήχου στα υγρά, κουτάλια
- ΠΕΙΡΑΜΑ 8: Διάδοση του ήχου στα υγρά, κολύμβηση
- ΠΕΙΡΑΜΑ 9: Διάδοση του ήχου στον αέρα, ξυπνητήρι
- ΠΕΙΡΑΜΑ 10: Διάδοση του ήχου στον αέρα, μεταλλικό κουτί
- ΠΕΙΡΑΜΑ 11: Διάδοση του ήχου στον αέρα, ταμπουρίνια
- ΠΕΙΡΑΜΑ 12: Διαδίδεται ο ήχος στο κενό;
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Ανάκλαση του ήχου, χαρτόκουτα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Ανάκλαση του ήχου, σωλήνες
- ΠΕΙΡΑΜΑ 3: Αντήχηση
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Απορρόφηση του ήχου, χαρτόκουτα
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Απορρόφηση του ήχου, σωλήνες
- ΠΕΙΡΑΜΑ 3: Απορρόφηφη του ήχου, ηχομονωτικά υλικά
- ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Ηχορύπανση
- ΠΕΙΡΑΜΑ 2: Ηχοπροστασία
*Η συγγραφή του υλικού έγινε απο τον Γ. Στυλιανακάκη, Δάσκαλο, συνεργάτη του ΕΚΦΕ Χανίων στην χρονική περίοδο 2010-2022.
