Άρθρα
Πολύτιμες μετρήσεις!
Καράτι , η ετυμολογία…
Το καράτι (διεθνής ονομασία: carat, σύμβολο: ct) είναι μονάδα μέτρησης του βάρους (ακριβέστερα της μάζας) πολύτιμων λίθων και ιδιαίτερα των διαμαντιών. Σήμερα αντιστοιχεί ακριβώς σε 0,2 γραμμάρια (1/5 του γραμμαρίου ή 0.007055 oz). Παλαιότερα κάθε χώρα είχε δικό της ορισμό και νομοθετικό πλαίσιο για το “καράτι”, γεγονός που μέχρι σήμερα δημιουργεί αρκετή σύγχυση.
Η λέξη “καράτι” προέρχεται από την ελληνική λέξη κεράτιο, που αναφέρεται στους σπόρους του χαρουπιού (ξυλοκέρατου ). Επειδή τα κεράτια (σπόροι χαρουπιού) έχουν την ιδιότητα να έχουν αρκετή ομοιομορφία στο μέγεθος και να διατηρούν το βάρος τους αναλλοίωτο, ανεξάρτητα από τις εξωτερικές συνθήκες, γι αυτό οι χρυσοχόοι και αργυροχόοι της Βενετίας τους χρησιμοποιούσαν ως μονάδα βάρους για τη μέτρηση του βάρους των πολύτιμων λίθων και μετάλλων. Την εποχή εκείνη ο καθένας θα μπορούσε να αγοράσει μερικούς σπόρους κερατίων στην αγορά και να ζυγίσει το πολύτιμο εμπόρευμα για επαλήθευση. Το φυτό αυτό ευδοκιμεί σε όλη την περιοχή της Μεσογείου, στις Αραβικές χώρες και την Ινδία.
Πηγή: βικιπαίδεια
Το δηλητηριώδες μονοξείδιο του άνθρακα
Οι τοξικές και θανατηφόρες ιδιότητες του μονοξειδίου του άνθρακα (CO) είναι γνωστές από την αρχαιότητα, καθώς η χρήση κάρβουνου και ξύλων για θέρμανση σε μη καλά αεριζόμενα δωμάτια προκαλούσε αρχικά πονοκέφαλο, ζάλη, δύσπνοια, λιποθυμία και τελικά τον θάνατο…
Πηγή: ΕΚΦΕ Ιωαννίνων
Άνθρακες ο θησαυρός ή θησαυρός οι άνθρακες;
Το διαμάντι και ο γραφίτης έχουν την ίδια απλή χημική σύσταση: αποτελούνται μόνο από άτομα άνθρακα. Παρ’ όλα αυτά, σε πρώτη ματιά, δεν φαίνεται να έχουν κοινά χαρακτηριστικά. Αποτελούν τις λεγόμενες αλλοτροπικές μορφές του άνθρακα, που δεν είναι παρά διαφορετικές δομές του ίδιου χημικού στοιχείου, αλλά με διαφορετικές ιδιότητες κάθε μία.
Το διαμάντι, σε μοριακό επίπεδο, περιλαμβάνει άτομα άνθρακα στοιχισμένα με τέτοιο τρόπο, ώστε καθένα να συνδέεται με ισχυρούς δεσμούς με τα τέσσερα γειτονικά του, σχηματίζοντας τετράεδρα.Αυτή η διάταξη το καθιστά το σκληρότερο υλικό, σύμφωνα με την κλίμακα σκληρότητας Μος, καθώς και τον καλύτερο αγωγό της θερμότητας. Σε αντίθεση με τον γραφίτη, όμως, δεν είναι καλός αγωγός του ηλεκτρικού ρεύματος. Υπάρχουν άχρωμα διαμάντια, αλλά επίσης μπλε, πράσινα, κόκκινα κι άλλα χρώματα, στα οποία έχουμε προσμίξεις άλλων ορυκτών.
Τα διαμάντια παρουσιάζουν χαρακτηριστική λαμπρότητα, που αποκτάται μετά την επεξεργασία τους, και επίσης ιριδισμό, αναλύουν δηλαδή το λευκό φως στα χρώματα της ίριδας, λειτουργώντας σαν πρίσμα. Χρησιμοποιούνται σαν πολύτιμοι λίθοι σε κοσμήματα, καθώς και σε κοπτικά εργαλεία για σκληρά υλικά, όπως γεωτρύπανα, οδοντιατρικά εργαλεία και εργαλεία για χάραξη και κοπή γυαλιού.
Η κρυσταλλική δομή του γραφίτη είναι πολύ διαφορετική. Κάθε άτομο άνθρακα συνδέεται ισχυρά με άλλα τρία, σχηματίζοντας επίπεδα από «κολλημένα» εξάγωνα, και τα στρώματα-«φύλλα» ατόμων συνδέονται μεταξύ τους με ασθενέστερες δυνάμεις, το ένα πάνω στο άλλο.Το υλικό οφείλει τις ιδιότητές του στην ύπαρξη αυτών των χαλαρών χημικών δεσμών, που επιτρέπει και τη γραφή με τα μολύβια, τα οποία αφήνουν σταδιακά μικρές ποσότητες γραφίτη στο χαρτί. Ο γραφίτης είναι μαλακό υλικό, καλός αγωγός του ηλεκτρισμού και της θερμότητας.
Η ηλεκτρική του αγωγιμότητα οφείλεται στην ευκολία διέλευσης ηλεκτρονίων στον κενό χώρο μεταξύ των στρωμάτων άνθρακα, κάτι που δεν μπορεί να γίνει στη δομή του διαμαντιού.Τέλος, δεν αντανακλά το φως, αλλά, αντιθέτως, το απορροφά, με αποτέλεσμα να έχει σκούρο γκρι χρώμα.
Εκτός από τα μολύβια, ο γραφίτης χρησιμοποιείται και σε λιπαντικά, στην κατασκευή ηλεκτροδίων, μπαταριών και πυρίμαχων υλικών, στη βιομηχανία, ακόμα και σε πυρηνικούς αντιδραστήρες.
Στα μολύβια δεν έχουμε μόλυβδο, όπως πιστεύεται ευρέως, αλλά ένα μίγμα γραφίτη και αργίλου. Ο μύθος οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι ο γραφίτης, όταν άρχισε να χρησιμοποιείται, θεωρήθηκε μορφή μολύβδου, με τον οποίο είχε ομοιότητες, αλλά αργότερα διαπιστώθηκε η πραγματική δομή του.
Το σκούρο γκρίζο τμήμα του μολυβιού δεν περιείχε ποτέ μόλυβδο, αν και υπήρχε μόλυβδος στο εξωτερικό των παλιών μολυβιών ως συστατικό της βαφής τους. Αυτές οι βαφές, όμως, έχουν απαγορευθεί από αρκετές δεκαετίες, λόγω της τοξικότητας του μολύβδου.
Τα νέα πρόσωπα του άνθρακα και η «κατασκευή» διαμαντιών
Είναι πλέον εφικτό, με την εφαρμογή πολύ υψηλής πίεσης (πάνω από 70.000 φορές μεγαλύτερη της ατμοσφαιρικής) και σε πολύ υψηλή θερμοκρασία (1.600ºC), να μετατρέψουμε τον γραφίτη σε διαμάντι.
Όμως, τα τεχνητά διαμάντια που κατασκευάζουμε μ’ αυτόν τον τρόπο είναι μικρά και όχι τόσο λαμπερά όσο τα φυσικά, οπότε δεν χρησιμοποιούνται γενικά στην κοσμηματοποιία, αλλά κυρίως στην κατασκευή των περισσότερων εργαλείων.
Τα τελευταία χρόνια ανακαλύπτονται διαρκώς νέες αλλοτροπικές μορφές του άνθρακα. Ενδεικτικά ας αναφέρουμε μια σπάνια μορφή διαμαντιού, τον λονσδαλεΐτη, και τον άμορφο άνθρακα, που δεν έχει συγκεκριμένη κρυσταλλική δομή. Το 1985 ανακαλύφθηκε μία από τις σημαντικότερες μορφές, το φουλερένιο, στο οποίο τα άτομα άνθρακα σχηματίζουν σφαίρες. Τα παράγωγά του έχουν βιολογικές εφαρμογές και πιθανώς παρουσιάζουν αντικαρκινική δράση.
Πηγή: https://www.liberal.gr
Ο ιστός της αράχνης
… όταν η φύση διδάσκει.
Το δίχτυ της αράχνης ήταν ανέκαθεν ένα μυστήριο: Πώς μπορούσε ένα τόσο μικροσκοπικό πλάσμα να βγάζει από τα σωθικά του τόσα μέτρα κολλώδους ουσίας, να την πλέκει σε δίχτυ και να το μπαλώνει, χωρίς ποτέ να μπερδεύονται οι ίνες μεταξύ τους; Και έπειτα… πώς μπορούσε αυτό το πανάλαφρο υλικό να αντιστέκεται στην πρόσκρουση μεγάλων εντόμων και να τα εγκλωβίζει;
Η ουσία που εκκρίνει η αράχνη δεν είναι άλλη από το γνωστό μας μετάξι. Οι Κινέζοι, πριν από 5.000 χρόνια, έκαναν την ευτυχή ανακάλυψη ότι την ίδια ουσία εκκρίνει και η λευκή κάμπια της μουριάς- ο γνωστός μας μεταξοσκώληκας- για να υφάνει το κουκούλι του. Οι μογγόλοι εισβολείς της Κίνας ανακάλυψαν και την πρώτη στρατιωτική χρήση του μεταξιού: Τα πουκάμισα από τέτοιο ύφασμα, φορεμένα κατάσαρκα, ήταν ο πιο αποτελεσματικός θώρακας απέναντι στα βέλη του εχθρού. Το μετάξι εισχωρούσε μεν μαζί με την αιχμή στη σάρκα, αλλά επέτρεπε την εξαγωγή της χωρίς αυτή να «γαντζώσει».
Οι σύγχρονοι μελετητές του μεταξιού έχουν διαπιστώσει ότι το μετάξι της αράχνης είναι ποιοτικά πολύ ανώτερο από εκείνο του μεταξοσκώληκα: Η σκληρότητά του είναι περίπου πέντε φορές μεγαλύτερη από εκείνη του κοινού ατσαλιού, είναι δύο φορές πιο ελαστικό από το νάιλον, είναι ανθεκτικότερο από το Κevlar, έχει πυκνότητα μικρότερη από εκείνη του βαμβακιού και είναι αδιάβροχο. Όσο για το βάρος του… το νήμα μεταξιού αράχνης που θα χρειαζόταν για να τυλίξει όλον τον πλανήτη θα ζύγιζε μόλις μισό κιλό! Και όλα αυτά με πρώτη ύλη λίγη πρωτεΐνη και νερό. Τίποτε το σπάνιο και τίποτε το τοξικό. Αν μπορούσαμε να έχουμε αυτό το υλικό σε αφθονία, θα μπορούσαμε να κατασκευάζουμε από χειρουργικά νήματα και συνθετικά οστά ως αλεξίσφαιρους θώρακες και αλεξίπτωτα με πάχος χιλιοστού, ή άθραυστες οπτικές ίνες, όλα πανάλαφρα και ανθεκτικά. Το κυριότερο: φιλικά στους έμβιους ιστούς και βιοδιασπώμενα.
Εύλογο ήταν ότι οι επιστήμονες θα άρχιζαν να ονειρεύονται τη στιγμή που θα μπορούσαν να αναπαραγάγουν αυτές τις αρετές με κάποιο τεχνητό μετάξι. Το δοκίμασαν αλλά απέτυχαν παταγωδώς να πάρουν τις ίδιες ιδιότητες με συνθετικό τρόπο. Προσπάθησαν τότε να «καλλιεργήσουν» αράχνες, όπως έκαναν οι Κινέζοι με τους μεταξοσκώληκες. Απέτυχαν, διότι οι υφάντρες αυτές έχουν την τάση να… τρώει η μία την άλλη όταν βρίσκονται στην ίδια γειτονιά! Στη συνέχεια μίσθωσαν ιθαγενείς της Μαλαισίας, επί τέσσερα χρόνια, να ανεβαίνουν στα τηλεγραφόξυλα, να πιάνουν αράχνες και να τις… αρμέγουν. Κατάφεραν να μαζέψουν μόλις 1,2 κιλά αραχνομεταξιού (τα οποία έκαναν ύφασμα που εκτίθεται τώρα στο Αmerican Νatural Ηistory Μuseum). Έπειτα, το 1996, σκέφθηκαν τη λύση των «μεταλλαγμένων»: Πήραν γονίδια αράχνης και μπόλιασαν με αυτά βακτήρια, όπως το Εscherichia coli. Η ελπίδα ήταν ότι τα μεταλλαγμένα βακτήρια θα αναπαράγονταν και θα έφτιαχναν αποικίες «παραγωγής αραχνομεταξιού».
Δυστυχώς, μικρή η επιτυχία. Η ουσία που έβγαζαν τα βακτήρια δεν είχε τις ιδιότητες της αυθεντικής. Οπότε, κάτι τους διέφευγε, κάτι έκανε η αράχνη που δεν το είχαν εντοπίσει. Όπως τώρα γνωρίζουμε, το μετάξι του ιστού της αράχνης διαφέρει από εκείνο του κουκουλιού του μεταξοσκώληκα στο ότι το πρώτο αποτελείται από στιβάδες κρυσταλλικής αλανίνης [αμινοξύ α-amino, με τον χημικό τύπο CΗ3CΗ(ΝΗ2)CΟΟΗ], ενώ το δεύτερο από εναλλασσόμενα στρώματα αλινίνης-γλυκίνης και γλυκίνης-αλανίνης (όπου η γλυκίνη είναι πρωτεϊνογενετικό αμινοξύ με τον χημικό τύπο ΝΗ2CΗ2CΟΟΗ). Άρα, το μυστικό δεν κρύβεται σε κάποια πιο εξωτική ουσία, αλλά στο πώς ακριβώς δομούνται οι στιβάδες της αλανίνης.
Ας ξαναδούμε αυτό το απίστευτο πλάσμα, την αράχνη: Μολονότι ανατομικά είναι το απλούστερο των εντόμων (ούτε καν κινεί τα πόδια της με μυς- τα κινεί υδραυλικά!), διαθέτει έξι διαφορετικούς αδένες για την παραγωγή της ουσίας σε υγρή μορφή και άλλο ένα σετ οργάνων για τη διαμόρφωσή της σε κλωστή. Αυτός ο δεύτερος «οργανικός μηχανισμός» λειτουργεί περίπου όπως το κομπρεσέρ μιας μηχανής καφέ εσπρέσο: Εκτοξεύει ριπές της ουσίας, με συγκεκριμένο ρυθμό. Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσίευση, η κλωστή του ιστού της αράχνης απαρτίζεται από δύο δομικά στοιχεία, ένα μαλακό και άμορφο και ένα ισχυρό και κρυσταλλικό. Το άμορφο μέρος είναι αυτό που προσδίδει ελαστικότητα στο μετάξι και ανακατανέμει τις καταπονήσεις. Το άξιον απορίας είναι ότι αυτό το άμορφο υλικό βασίζεται σε δεσμούς υδρογόνου, που είναι από 100 ως και 1.000 φορές πιο ασθενείς από τους μεταλλικούς δεσμούς του ατσαλιού ή εκείνους του Κevlar. Πώς τα καταφέρνει η αράχνη να δημιουργεί τόσο καλύτερα «αμορτισέρ» με τόσο ταπεινά υλικά;
Η απάντηση της Dr. Grater ήταν η εξής: «Μέσω προσομοιώσεων σε υπολογιστή διαπιστώσαμε ότι μια διάταξη εν σειρά σε δίσκους των κρυσταλλικών και των άμορφων υπομονάδων ξεπερνούσε σε επιδόσεις κάθε τυχαία ή παράλληλη διαστρωμάτωση. Επομένως, έχουμε τώρα ένα νέο δομικό μοντέλο για το μετάξι».
Πηγή: http://www.chem.gr/
Τα αρχαία Ελληνικά στη Διεθνή ορολογία της Χημείας
Το σύνολο των ελληνικών λέξεων φτάνει τις 600.000- δηλ. 3,4 φορές περισσότερες απ’ τις αγγλικές και 4,3 φορές περισσότερες απ’ τις γαλλικές).
Σύμφωνα με το βιβλίο του Αριστείδη Κωνσταντινίδη “ Οι ελληνικές λέξεις στην αγγλική γλώσσα» ,το σύνολο των λέξεων της αγγλικής γλώσσας (κατά το λεξικό Webster International) είναι 166.724 . Από αυτές, οι 41.214 είναι ελληνικές. Ακόμη πιο εντυπωσιακή είναι βέβαια, η ιατρική ορολογία: απ’ τις 43.716 λέξεις της, οι 20.346 είναι ελληνικές.
Δεν υπάρχει ακριβής καταγραφή για τον αριθμό των λέξεων στην ορολογία της Χημείας, όμως σίγουρα είναι εξίσου εντυπωσιακή. Παραθέτουμε ενδεικτικά κάποιες πολύ συνηθισμένες λέξεις:
Air, gas ( παραφθορά της λέξης chaos= χάος), atmosphere, proton, electron, atom ( α+τέμνω), diatomic, triatomic κ.λ.π., ion, anion, cation, ionic (bond), electrode, isotope, anode, cathode, ozone (όζω=μυρίζω), halogen (άλας +γεννώ),mass (μάσσω=ζυμώνω), allotropy, alpha-beta- (particles), gamma-(rays), periodic(table), crystallization, chromatography, electrolyte, electrolysis, anhydride, metal (μεταλλώ=ερευνώ), hydroxide, base (βάση), caustic, stoichiometry(στοιχείο + μετρώ), enthalpy, energy, kinetic theory, exothermic- endothermic(reaction),catalyte, enzyme, homogeneous- heterogeneous (catalysis), ampholyte, amphiprotic, oxidation, hydrolysis,osmosis, hypertonic-hypotonic-isotonic, hydrophilic- hydrophobic, colloidal,organic(chemistry), homologous(series) (ομού+λόγος), empirical (formula), isomer, monomer, polymer, plastic( πλάσσω),photosynthesis
Στην ονοματολογία της οργανικής, τα αριθμητικά από το pent– και μετά π.χ.octane, pentadecane (δεκαπεντάνιο), eicosane (εικοσάνιο) κ.λ.π.
Πηγές: Χημεία Α’ Λυκείου, Κουλιφέτης –Μαντάς, efimeridoula.gr/hello-world
Δηλητήρια...
10 Δηλητήρια που χρησιμοποιήθηκαν για να σκοτώσουν ανθρώπους
1.Αρσενικό
Το αρσενικό έχει τον τίτλο “Ο Βασιλιάς των Δηλητήριων”, για τη διακριτικότητα και την ισχύ του – ήταν ουσιαστικά μη ανιχνεύσιμο, γι ‘αυτό πολύ συχνά χρησιμοποιήθηκε είτε ως φονικό όπλο ή ως στοιχείο σε ιστορία μυστηρίου. Αλλά αυτό ήταν μέχρι το τεστ Marsh που ήρθε και σηματοδότησε την ύπαρξη αυτού του δηλητήριου στο νερό, τα τρόφιμα κ.α. Ωστόσο, αυτός ο βασιλιάς των δηλητηρίων έχει πάρει πολλές διάσημες ζωές: Ναπολέων Βοναπάρτης, Γεώργιος ο 3ος της Αγγλίας και του Σίμωνος Μπολιβάρ, για να αναφέρουμε μερικές. Το αρσενικό, όπως και η μπελαντόνα, χρησιμοποιήθηκε από τους Βικτωριανούς για αισθητικούς λόγους. Δύο σταγόνες κάνουν το δέρμα μιας γυναίκας πιο λευκό και απαλό.
2.Αλλαντική τοξίνη
Η αλλαντική τοξίνη προκαλεί αλλαντίαση, μια θανατηφόρος κατάσταση αν δεν αντιμετωπιστεί αμέσως. Περιλαμβάνει μυϊκή παράλυση, τελικά οδηγεί στην παράλυση του αναπνευστικού συστήματος και, κατά συνέπεια, έρχεται και ο θάνατος. Τα βακτήρια εισέρχονται στο σώμα μέσω ανοιχτών πληγών ή με την κατάποση μολυσμένων τροφίμων. Με την ευκαιρία, αλλαντική τοξίνη είναι η ίδια ουσία που χρησιμοποιείται για ενέσεις Botox!
3.Κυάνιο
Το κυάνιο φαίνεται να είναι εξαιρετικά δημοφιλής (π.χ.κατάσκοποι χρησιμοποιούν χάπια από κυάνιο για να αυτοκτονήσουν σε περίπτωση που τους πιάσουν) και υπάρχουν πολλοί λόγοι γι ‘αυτό. Πρώτον, βρίσκεται σε μια μεγάλη ποικιλία από ουσίες όπως τα αμύγδαλα, σπόροι μήλου, πυρήνας βερίκοκου, καπνός, εντομοκτόνα, παρασιτοκτόνα και ο κατάλογος συνεχίζεται. Μια θανατηφόρα δόση κυανίου για τον άνθρωπο είναι 1,5 mg ανά κιλό σωματικού βάρους, και ανάλογα με τη δόση, ο θάνατος επέρχεται μέσα σε 1 έως 15 λεπτά. Επίσης, σε αέρια μορφή το υδροκυάνιο ήταν η ουσία που χρησιμοποιήθηκε από τη ναζιστική Γερμανία για μαζικές δολοφονίες σε θαλάμους αερίων κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος.
4.Υδράργυρος
Υπάρχουν τρεις μορφές του υδραργύρου που είναι εξαιρετικά επικίνδυνες. Στοιχειακό υδράργυρο μπορείτε να βρείτε σε θερμόμετρα, δεν είναι επιβλαβές αν το αγγίξετε, αλλά θανατηφόρο σε περίπτωση εισπνοής. Ανόργανος υδράργυρος χρησιμοποιείται για τις μπαταρίες, και είναι θαν
ατηφόρος μόνο σε περίπτωση κατάποσης. Και τέλος, ο βιολογικός υδράργυρος ο οποίος βρίσκεται στα ψάρια, όπως ο τόνος και ο ξιφίας (η κατανάλωση τους πρέπει να περιορίζεται σε 170g την εβδομάδα). Ένας διάσημος θάνατος από υδράργυρο είναι του Αμαντέους Μότσαρτ, στον οποίο δόθηκαν χάπια υδραργύρου για τη θεραπεία της σύφιλης του.
5.Πολώνιο
Πολώνιο είναι ένα ραδιενεργό δηλητήριο, ένας αργός θάνατος χωρίς θεραπεία. Ένα γραμμάριο του εξατμισθέντος πολώνιου μπορεί να σκοτώσει περίπου 1,5 εκατομμύρια ανθρώπους σε μόλις δύο μήνες. Η πιο γνωστή περίπτωση δηλητηρίασης από πολωνίο είναι ότι του πρώην Ρώσου κατασκόπου Αλεξάντερ Λιτβινένκο. Το πολώνιο που βρέθηκε στο φλιτζάνι από το τσάι του – ήταν 200 φορές περισσότερο από την μέση θανατηφόρο δόση σε περίπτωση κατάποσης. Πέθανε μέσα σε τρεις εβδομάδες.
6. Tetrodotoxin
Αυτή η ουσία βρίσκεται σε δύο θαλάσσια πλάσματα – το Blue-Ringed χταπόδι και τα ψάρια puffer. Ωστόσο, το χταπόδι είναι το πιο επικίνδυνο, διότι σκοπίμως εγχέει το δηλητήριο του, το οποίο μπορεί να σκοτώσει σε λίγα λεπτά. Μεταφέρει αρκετό δηλητήριο για να σκοτώσει 26 ενήλικες μέσα σε λίγα λεπτά και τα δαγκώματα είναι συχνά ανώδυνα. Πολλά θύματα συνειδητοποιούν ότι έχουν δαγκωθεί μόνο όταν έρχονται τα συμπτώματα της παράλυσης. Από την άλλη πλευρά, το ψάρι puffer είναι θανατηφόρο μόνο αν θέλετε να το φάτε.
7.Διμεθυλοϋδραργύρος
Αυτό είναι ένας αργός δολοφόνος – ένα τεχνητός από τον άνθρωπο αργός δολοφόνος! Αλλά αυτό ακριβώς είναι που το κάνει ακόμα πιο επικίνδυνο. Η απορρόφηση δόσης τόσο χαμηλής όσο 0,1 ml έχει αποδειχθεί μοιραία. Ωστόσο, τα συμπτώματα της δηλητηρίασης αρχίζουν να εμφανίζονται μήνες μετά από την αρχική έκθεση, και αυτό σημαίνει ότι είναι πολύ αργά για οποιοδήποτε είδος θεραπείας. Το 1996, ένας καθηγητής χημείας στο Dartmouth College, New Hampshire, έριξε κατά λάθος μια ή δύο σταγόνες από το δηλητήριο στο γάντι που φορούσε – ο διμεθυλοϋδραργύρος διαπέρασε το λατέξ, τα συμπτώματα εμφανίστηκαν τέσσερις μήνες μετά και δέκα μήνες αργότερα, πέθανε.
8.Μπελαντόνα
Αυτό ήταν ένα από τα αγαπημένα για τις γυναίκες! Το όνομα αυτού του φυτού προέρχεται από την Ιταλία και σημαίνει όμορφη γυναίκα. Και αυτό γιατί χρησιμοποιήθηκε στο Μεσαίωνα για λόγους αισθητικής Επίσης, αν το έτριβες απαλά στα μάγουλα, θα δημιουργούσες ένα κοκκινωπό χρώμα, ως το σημερινό ρουζ! Αυτό το φυτό φαίνεται αρκετά αθώο στην πραγματικότητα όμως, σε περίπτωση κατάποσης, ένα μόνο φύλλο είναι θανατηφόρο και γι ‘αυτό χρησιμοποιήθηκε για να κάνει δηλητηριώδης τις μύτες στα βέλη.
9.Ακόνιτο
Το φυτό ακόνιτο αφήνει μόνο ένα μεταθανάτιο σημάδι, την ασφυξία, καθώς προκαλεί αρρυθμία της λειτουργία της καρδιάς που οδηγεί σε ασφυξία. Η δηλητηρίαση μπορεί να προέλθει ακόμα και μετά την επαφή με τα φύλλα του φυτού καθώς η δράση του είναι πολύ γρήγορα και απορροφάται εύκολα από το δέρμα. Λόγω της φύσης του εντοπίζεται πολύ δύσκολα στον οργανισμό και γι’αυτό υπήρξε ένας δημοφιλής τρόπος για δολοφονία. Ο αυτοκράτορας Κλαύδιος λέγεται ότι έχει δηλητηριαστεί από τη σύζυγό του, Αγριππίνα, η οποία χρησιμοποίησε ακόνιτο σε ένα πιάτο με μανιτάρια.
10.Κώνειο
Το κώνειο είναι ένα ιδιαίτερα τοξικό ανθοφόρο φυτό της Ευρώπης και της Νότιας Αφρικής. Ήταν δημοφιλής στους αρχαίους Έλληνες, οι οποίοι το χρησιμοποιούσαν για να σκοτώνουν τους φυλακισμένους. Για έναν ενήλικο, η κατάποση 100 mg κώνειο ή περίπου 8 φύλλα του φυτού είναι μοιραία – ο θάνατος έρχεται με τη μορφή της παράλυσης, το μυαλό είναι ξύπνιο, αλλά το σώμα δεν αποκρίνεται και τελικά σταματάει η αναπνοή. Πιθανώς η πιο διάσημη δηλητηρίαση με κώνειο είναι του Έλληνα φιλόσοφου, Σωκράτη το 399 π.Χ.
Πηγή: www.kilkis-press.gr
Αστακός, η ιστορία μιας κακοποιημένης ύπαρξης…
1.Οι αστακοί είναι μαγευτικά ζώα
Οι αστακοί έχουν γαλάζιο αίμα, μασάνε με το στομάχι και ζουν τόσο όσο και οι ελέφαντες. Αυτά τα νυχτόβια και μοναχικά πλάσματα ζουν σε σπηλιές και κάτω από πέτρες σε βάθος μέχρι 50 μέτρα. Οι περισσότεροι αστακοί είναι “δεξιόχεροι”(η δεξιά πλευρά έχει περισσότερη δύναμη και τον βοηθάει να πιάσει το θύμα του ή προς άμυνα.. Το μέγεθός τους φτάνει μέχρι 70 πόντους και 9 κιλά το βάρος τους. Τα νεαρά ζώα αλλάζουν το όστρακό τους μέχρι 9 φορές το χρόνο, τα ηλικιωμένα μόνο κάθε δυο χρόνια.
2. Ψάρεμα, μεταφορά και αποθήκευση είναι κακοποίηση των ζώων
Οι περισσότεροι αστακοί μεταφέρονται από την Αμερική και τον Καναδά, στην Ευρώπη έχουν σχεδόν εξαφανισθεί. Μετά το ψάρεμα μεταφέρονται σε μεγάλα εργοστάσια διαλέγονται και ταξινομούνται σύμφωνα με το μέγεθός τους, με δεμένες τις δαγκάνες τους το καθένα μόνο του σε σκοτεινό, και στενό μεταλλικό δοχείο συσκευασμένο. Στα ψυγεία μένουν χωρίς τροφή μερικές φορές για εβδομάδες ακίνητα στοιβαγμένα, μέχρι να σταλθούν στην άλλη άκρη της γης. Αλλά και αυτά που τα κρατούν οι ίδιοι οι ψαράδες βρίσκονται στοιβαγμένα σε μικρές λεκάνες με δεμένες τις δαγκάνες τους το ένα πάνω στο άλλο και χωρίς τροφή, μέχρι κάποιος να τα αγοράσει, ζωντανά περιμένουν στο ψυγείο, μέχρι να τα ρίξει κάποιος στο βραστό νερό και να τα μαγειρέψει.
Γιατί οι μάγειροι συνιστούν ο κακόμοιρος ο αστακός να μπαίνει στην κατσαρόλα ζωντανός; Έχει κι εδώ λίγη χημεία το θέμα. Οι αστακοί και τα διάφορα οστρακοειδή κουβαλούν στους ιστούς τους διάφορα βλαβερά για τον άνθρωπο βακτηρίδια που με τον θάνατο του οργανισμού αυτού πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα και μπορεί να μην καταστραφούν όλα με το βράσιμο όντας υπερβολικά πολλά. Γι’ αυτό προτιμούν για ασφάλεια, όταν μπορούν βέβαια, να αρχίζουν το βράσιμο με τον αστακό και τα άλλα οστρακοειδή όταν είναι ακόμη ζωντανά. Αυτό βέβαια είναι το ύστατο βάσανο του δυστυχούς αστακού. Και μας το δείχνει κουνώντας απεγνωσμένα την ουρά του ενώ εσωτερικά εκκρίνει κορτιζόλη, την ίδια ουσία που εκκρίνουμε και εμείς όταν πονάμε. Στο Πανεπιστήμιο του Maine διαπίστωσαν ότι ο «καλύτερος θάνατος» επέρχεται αν τοποθετηθεί ο αστακός πρώτα για 15 λεπτά στον πάγο και μετά στο νερό που κοχλάζει. Το χειρότερο μαρτύριο είναι όταν τον τοποθετούν σε νερό της βρύσης και αυτό αρχίζει να ζεσταίνεται σιγά-σιγά.
Πηγή: ΒΗΜΑ sciense
Πόσα συστατικά χρειάζεται ένα σπίρτο για να ανάψει;
Το σπίρτο στις αρχές του 21ου αιώνα, περιείχε περί τα 20 διαφορετικά συστατικά. Η άκρη της κεφαλής του επικαλύπτεται από ένα μείγμα από χλωρικό κάλιο, το οποίο ελευθερώνει οξυγόνο που καίει το θείο και δημιουργεί τη φλόγα, θειάφι και ζελατίνα, η οποία αποτελεί τη συγκ
ολλητική ύλη.
Η ειδική επιφάνεια αναφλέξεως αποτελείται από ένα μείγμα διοξειδίου του μαγγανίου, κοινώς πυρολουσίτης που λειτουργεί ως καταλύτης, σκόνης γυαλιού και ακίνδυνου ερυθρού φωσφόρου. Με την τριβή αποσπώνται κομμάτια φωσφόρου που αντιδρούν βίαια με το χλωρικό κάλιο προκαλώντας την αρχική έκρηξη και την φλόγα θερμοκρασίας 2.000ο C, που καίει το θείο και μεταδίδεται στο ξυλαράκι.
Η μετάδοση της φλόγας επιτυγχάνεται με παραφίνη, ενώ η παρεμπόδιση της διάρκειας του χρόνου που μένει αναμμένη η καύτρα, απαιτεί την παρουσία φωσφορικού αμμωνίου.
Το διχρωμικό κάλιο ελαττώνει την ταχύτητα αναφλέξεως, ενώ η προσθήκη γης διατόμων, που είναι ένα λεπτοκοκκώδες υλικό το οποίο αποτελείται από διοξείδιο του πυριτίου και σκελετούς θαλάσσιων οργανισμών, βοηθά στο να είναι πορώδης η κεφαλή, ώστε να μεταδίδεται καλύτερα η φλόγα.
Σημείωση: Θα μπορούσαν μέρος από τις παραπάνω πληροφορίες να αναφερθούν στους μαθητές Β΄Λυκείου στην καύση, καθώς και στους μαθητές Γ΄Λυκείου στις εξώθερμες αντιδράσεις. Συνδυαστικά, θα μπορούσε να γίνει το πείραμα θέρμανσης ΚClO3 και ανάφλεξης του παραγόμενου οξυγόνου.
Πώς λειτουργεί ο αερόσακος;
Ο αερόσακος πλέον βρίσκεται σχεδόν σε όλα τα αυτοκίνητα. 
Ανακαλύφθηκε το 1952 όμως πρωτοχρησιμοποιήθηκε απο την Mercedes-Benz στο μοντέλο S-Class το 1980.
Ο ι αερόσακοι δεν φουσκώνουν από κάποιο αέριο που μέχρι τότε ήταν συμπιεσμένο αλλά από το αέριο που παράγεται σε κάποιες χημικές αντιδράσεις. Η χημική ουσία στην καρδιά του αερόσακου είναι το αζίδιο του Νατρίου (NaN3 ).
Σε συνηθισμένες συνθήκες, το μόριο αυτό είναι σταθερό. Αν θερμανθεί όμως διασπάται σύμφωνα με την χημική εξίσωση : 2NaN3 → 2Na + 3N2 (1)
Παρατηρούμε ότι το άλλο προϊόν της αντίδρασης είναι το Νάτριο, είναι πολύ δραστικό μέταλλο που αντιδρά ταχύτατα με το νερό για να δώσει υδροξείδιο του Νατρίου, ένωση που θα μας προκαλούσε σοβαρές βλάβες αν ερχόταν σε επαφή με τα μάτια μας τη μύτη μας ή το στόμα μας. Έτσι για να ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο οι κατασκευαστές αερόσακων αναμιγνύουν το αζίδιο του Νατρίου με άλλα χημικά που αντιδρούν με το παραγόμενο Νάτριο και σχηματίζουν άλλες ενώσεις, μη τοξικές.
Πολύ αποτελεσματικό είναι ένα μίγμα NaN3 – KNO3 – SiO2. To KNO3 αξειδώνει αμέσως το Na προς Na2O σύμφωνα με την αντίδραση: 10Να + 2 ΚΝΟ3→ 5 Να2Ο + Κ2Ο + Ν2 (2)
Η αντίδραση αυτή συνεισφέρει επιπλέον ποσά αζώτου και θερμότητας.
Το SiO2 δεσμεύει τα οξείδια των αλκαλίων (Na2O και Κ2Ο), το οποία με υγρασία θα παρείχαν τα καυστικά NaOH και ΚΟΗ, σχηματίζοντας αβλαβή άλατα σύμφωνα με τις αντιδράσεις:.
Να2Ο + SiΟ2 → Na2SiO3 (3) και Κ2Ο + SiΟ2 → K2SiO3 (4)
Η συνολική αντίδραση που γίνεται είναι:
10 NaN3 + 2KNO3 + 6SiO2 → 5Na2SiO3 + K2SiO3 + 16N2 (5)
Μπορεί θεωρητικά να υπολογιστεί με βάση την παραπάνω αντίδραση ότι από 1 g NaN3 θα προκύψουν περίπου 0,75 L αερίου αζώτου (ως μέση θερμοκρασία αερίου λαμβάνονται οι 100ºC). Εκτιμάται ότι στα σύγχρονα αυτοκίνητα, με τέσσερα συστήματα αερόσακων, υπάρχουν περίπου 200 έως 300 g NaN3.
Και πως λειτουργεί όλος ο μηχανισμός για να φουσκώσει ο αερόσακος;
Υπάρχουν ανιχνευτές στο μπροστινό μέρος του αυτοκινήτου που ανιχνεύουν μια σύγκρουση. Αυτοί οι ανιχνευτές στέλνουν ηλεκτρικό σήμα στο δοχείο που περιέχει το αζίδιο του Νατρίου και το ηλεκτρικό αυτό σήμα δίνει το έναυσμα για να γίνει μια βοηθητική πυροδοτική αντίδραση. Η θερμότητα που παράγεται από αυτή την αντίδραση προκαλεί την αποσύνθεση του αζιδίου του Νατρίου σε Νάτριο και Άζωτο.
Το εκπληκτικό στην υπόθεση είναι ότι από τη στιγμή που ο ανιχνευτής ανιχνεύει τη σύγκρουση, μέχρι τη στιγμή που θα φουσκώσει τελείως ο αερόσακος, ο χρόνος που μεσολαβεί είναι μόλις 30 milliseconds ή 0,03 του δευτερολέπτου. Περίπου 50 milliseconds μετά τη σύγκρουση, ο οδηγός του αυτοκινήτου προσκρούει στον αερόσακο και η συμπίεσή και το ξεφούσκωμα του αερόσακου απορροφά την κινητική ενέργεια του οδηγού.
Σημείωση: Θα μπορούσε να διδαχτεί στην ενότητα ταχύτητα αντίδρασης ( αναφέροντας μόνο την αντίδραση 1) ως παράδειγμα ταχύτατης αντίδρασης.
Πηγές: 195.134.76.37/chemicals/chem, http://www.physics4u.gr
Νιτρογλυκερίνη: Η «στρίγγλα» που έγινε «αρνάκι»
Η νιτρογλυκερίνη αποτελεί ένα τυπικό εκρηκτικό σώμα που παράγεται όταν η γλυκερίνη αντιδράσει με νιτρικό οξύ. Το παχύρρευστο αυτό υλικό έμεινε για πολλά χρόνια στα «αζήτητα» λόγω της ιδιότητας του να εκρήγνυται με μεγάλη ευκολία και συχνά απρόβλεπτα και ανεξέλεγκτα. Μάλιστα , ο ίδιος ο εφευρέτης της, ο χημικός Ασκάνιο Σομπρέρο, έχοντας επίγνωση του «τέρατος» που δημιούργησε, προειδοποιούσε στα γράμματα και τα άρθρα του κατά της χρήσης της, θεωρώντας την εξαιρετικά επικίνδυνη. Ο πρώτος που αποφάσισε να πιάσει τον «ταύρο από τα κέρατα» ήταν ο νεαρός συμμαθητής του Σομπρέρο, Σουηδός Alfred Nobel (1833-1896) . Οπλισμένος με πείσμα και επιμονή, αποφάσισε να βρει χημικό κλουβί για την ατίθαση νιτρογλυκερίνη, η οποία ήδη είχε προκαλέσει την καταστροφή δύο εργοστασίων της οικογένειας Nobel και το θάνατο του αδελφού του ‘Εμιλ το 1864.
Η αρχή , όπως και κάθε αρχή ήταν δύσκολη. Οι αποτυχίες πολλές. Τον Απρίλιο του 1866 τρία κιβώτια νιτρογλυκερίνης στάλθηκαν στην Καλιφόρνια, όπου η εταιρεία σιδηροδρόμων “Central Pacific Railroad” ήθελε να τα αξιοποιήσει προκειμένου να επιταχύνει την κατασκευή μιας σήραγγας στην οροσειρά Σιέρα Νεβάδα. Ένα από τα κιβώτια εξερράγη σε γραφείο της εταιρείας Ουέλς Φάργκο (Wells Fargo) στο Σαν Φρανσίσκο και σκότωσε 15 άτομα, γεγονός που οδήγησε στη γενική απαγόρευση της μεταφοράς υγρής νιτρογλυκερίνης στην Καλιφόρνια. Έτσι, έγινε απαραίτητη η επιτόπια παρασκευή νιτρογλυκερίνης, για την ολοκλήρωση της σήραγγας. Τα ατυχήματα που συνδέθηκαν με το όνομα του επικίνδυνου αυτού «λαδιού» δεν σταματούν εδώ. Το 1866 το βρετανικό πλοίο «European” ανατινάζεται στο αμερικανικό λιμάνι Ασπινγουώλ κατά τη διάρκεια της εκφόρτωσης 70 κιβωτίων νιτρογλυκερίνης. Την ίδια τύχη θα έχει μερικά χρόνια αργότερα και το γαλλικό πλοίο «Moselle» ενώ έβγαινε από το γερμανικό λιμάνι Βρεμερχάφεν της Βρέμης. Ήταν απόλυτα αναγκαία να βρεθεί τρόπος , το «θηρίο να μπει στο κλουβί».
Η ιδέα του Nobel σε τελική ανάλυση ήταν απλή , όπως και οι περισσότερες μεγαλοφυείς ιδέες άλλωστε. Αφού η υγρή νιτρογλυκερίνη είναι επικίνδυνη και ικανή να εκραγεί με απλή κίνηση, γιατί να μην την εγκλωβίσουμε μέσα σε κάποιο στερεό, ώστε να μην έχει μεγάλη ευχέρεια κίνησης σε επίπεδο μοριακό. Μετά από επανειλημμένες προσπάθειες οι κόποι του ανταμείφθηκαν το 1867, όταν διαπίστωσε ότι ένα πορώδες υλικό, η γη διατόμων εμποτισμένη με γλυκερίνη, είχε άψογη συμπεριφορά. Το νέο αυτό υλικό μπορούσε να αποθηκευθεί για μεγάλο διάστημα και να μεταφερθεί με ασφάλεια δίχως να χάσει τον εκρηκτικό του χαρακτήρα. Και το όνομα αυτού δυναμίτιδα, εμπνευσμένο από την ελληνική λέξη δύναμη! Επαναστατικό υλικό που έφερε δόξα και χρήμα στον δημιουργό της και «άνοιξε δρόμους» (κυριολεκτικά και μεταφορικά) στην σύγχρονη ζωή του ανθρώπου. Η ζήτηση για την δυναμίτιδα ήταν ανάλογα εκρηκτική και σύντομα ο Αλφρεντ Νόμπελ γίνεται μεγαλοβιομήχανος, έχοντας στην ιδιοκτησία του 80 εργοστάσια και εργαστήρια σε 20 χώρες του κόσμου. Παράλληλα συνεχίζει τις εφευρέσεις του: εκρηκτική ζελατίνα, άκαπνη πυρίτιδα, συνθετικό καουτσούκ, συνθετικό δέρμα, τεχνητό μετάξι κλπ. Μόνο οι πατενταρισμένες εφευρέσεις το 1896 – χρονιά του θανάτου του – φτάνουν τις 255! Αξίζει να σημειώσουμε, ότι η ίδια αυτή χημική ουσία με τον «εκρηκτικό της χαρακτήρα» , χρησιμοποιείται για ιατρικούς σκοπούς ως αγγειοδιασταλτικό σκεύασμα για την αντιμετώπιση καρδιακών προβλημάτων όπως η στηθάγχη!
Πηγή: www.chemview.gr
Συνταγές Μαγειρικής απο τον κόσμο
Από ενδοσχολική δραστηριότητα που πραγματοποιήθηκε στο ΓΕΛ Βάμου Χανίων, με σκοπό την ανάδειξη της διαφορετικότητας και ενάντια στις φυλετικές διακρίσεις.
Τα βότανα στην καθημερινή μας ζωή
Ένα project για την χρήση των δώρων της φύσης, στην καθημερινότητα μας.
Ιστορία της Φαρμακευτικής (Ε.Σκαλτσά)
Ένα σύγγραμμα με στόχο “να γνωρίσουμε την επιστήμη [της φαρμακευτικής] από τα πρώτα φάρμακα που ανακάλυψε ενστικτωδώς ο άνθρωπος στο φυσικό του περιβάλλον μέχρι τα σύγχρονα βιοτεχνολογικά φάρμακα”
